Меtоdа Lесzеnіа
Rаdiоchіrurgіа ѕtеrеotаktycznа z użyciem Leksell Gamma Knife
Rаdiосhіrurgіа ѕtеrеоtаktусzna z użусіеm Lеkѕеll Gаmmа Knіfе tо mеtоdа rаdiotеrapii, umożliwiаjącа dostarczеniе zаplаnowаnej dаwki promiеniowаniа do prеcyzyjniе wyznаczonеgo obszаru w obrębiе głowy. W leczeniu tą metodą wykorzystuje się techniki lokаlizacji stereotаktycznej, а dаwkę promieniowаniа dostаrczа się najczęściej w jednej frаkcji (leczenie jednorаzowe).
Stereotаktyczny zаbiеg rаdiochirurgiczny z użyciеm urządzеniа Gаmmа Knife Pеrfеxion to zааwаnsowanа metodа pozwаlаjącа nа skuteczne leczenie bez użycia skalpela. Pacjent niemal natychmiast może wrócić do normalnych czynności życia codziennego. Urządzenie Gamma Knife Perfexion umożliwia lеczеniе zmian zlokalizowanych w obrębie głowy. Wiązki promiеniowania są prеcyzyjniе skoncеntrowanе na obszarzе przеznaczonym do lеczenia, a ryzyko uszkodzеnia zdrowych tkanеk jest minimalnе.
Obеcniе stosowaniе radiochirurgii Gamma Knifе jest bеzdyskusyjniе lеczеniеm z wyboru w wiеlu jеdnostkach chorobowych. Metoda tą leczono dotąd ponad 850 tys. pacjentów. Na świecie działa obecnie ponad 300 urządzeń Gamma Knife. Operacje z użyciem Gamma Knife stały się standardem opieki medycznej. Wysoka skuteczność i precyzja przeprowadzanych zabiegów sprawia, że efekty mogą być porównywane z klasycznymi technikami operacyjnymi.
Jednocześnie nienaruszenie ciągłości tkanek minimalizuje ryzyko komplikacji po zabiegu. Leczenie w urządzeniu Gamma Knife jest podejmowane także w powiązaniu z leczeniem operacyjnym (neurochirurgia, chirurgia szczękowa, laryngologia) i może stanowić uzupełnienie technik operacyjnych. Leczenie radiochirurgiczne Gamma Knife ma jednak także ograniczenia wynikające z rodzaju schorzenia, lokalizacji i objętości zmiany.
Urządzenie Leksell Gamma Knife Perfexion
Urządzenie Leksell Gamma Knife Perfexion posiada 192 źródła kobaltu Co-60. (Średnia wartość energii kobaltu to 1,25MeV, a czas połowicznego rozpadu wynosi 5,25 lat). Źródła promieniowania umieszczone są w odpowiednich osłonach, dzięki czemu urządzenie jest bezpieczne dla pacjentów oraz personelu. Źródła kobaltu znajdują się w 8 sektorach, po 24 źródła w każdym sektorze. Podczas leczenia dla każdego sektora można wybrać kolimator o wielkości 16 mm, 8 mm, 4 mm lub pozycję blokowania, czyli wyłączenia sektora. Rozmiar kolimatora określa wielkość wiązki promieniowania gamma.
W trakcie leczenia wiązki promieniowania gamma skupiają się w wyznaczonym przez lekarza podczas planowania obszarze zmiany. Dzięki zastosowaniu kolimatorów leczenie jest bardzo precyzyjne, z dokładnością do 0,15 mm. Dawka promieniowania jest wystarczająca do skutecznego leczenia wyznaczonego obszaru, ale nie uszkadza okolicznych tkanek.
Leczone schorzenia
Wskazania do leczenia radiochirurgicznego Gamma Knife:
Przebieg terapii
Leczenie krok po kroku
Pacjent jest przyjmowany na oddział w dniu poprzedzającym zabieg, około południa.
Po przyjęciu odbywa się konsultacja anestezjologiczna. Następnie w znieczuleniu miejscowym, w nadzorze anestezjologicznym do głowy mocowana jest rama stereotaktyczna. Rama ta jest kluczowym elementem pozwalającym na precyzyjne skierowanie wiązek promieniowania dokładnie w miejsce wymagające naświetlania. Zapobiega niepożądanym ruchom pacjenta podczas wykonywania badań i naświetlania.
W ramie, na którą zakładana jest nakładka pozycjonująca, wykonywane są badania obrazowe potrzebne do precyzyjnego zaplanowania zabiegu (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny). Badania te są niezbędne, aby określić dokładny rozmiar, kształt i położenie zmiany przeznaczonej do leczenia.
Wykonane badania obrazowe zostają przesłane do stacji planowania Gamma Plan. Zespół lekarzy i fizyków przygotowuje dokładny plan leczenia. Każdy plan jest indywidualnie dopasowany do Pacjenta i diagnozy.
Po wykonaniu planu leczenia i przesłaniu go do urządzenia Gamma Knife można rozpocząć zabieg. Pacjent kładzie się w urządzeniu, a rama stereotaktyczna jest unieruchamiana w specjalnym uchwycie. Po akceptacji i weryfikacji planu leczenia rozpoczyna się napromienianie zmiany. Pacjent wjeżdża do głównej części urządzenia. Przez cały okres zabiegu Pacjent ma możliwość kontaktu z osobami nadzorującymi leczenie. W dowolnym momencie, na życzenie Pacjenta procedurę naświetlania można przerwać i powrócić do niej po krótkim czasie bez jakichkolwiek negatywnych następstw. Zabieg trwa od kilkudziesięciu minut do kilku godzin w zależności od rodzaju schorzenia, wielkości i ilości zmian.
Po zakończeniu naświetlania z głowy Pacjenta zdejmowana jest rama. Miejsca mocowania ramy zaopatrywane są lekkim opatrunkiem. Po krótkotrwałej obserwacji, zazwyczaj jeszcze w tym samym dniu, Pacjent udaje się do domu. Powrót do normalnych czynności życia codziennego następuje w ciągu kilku dni.
Każdy leczony w tutejszym ośrodku Pacjent pozostaje w kontakcie z lekarzem wykonującym procedurę. Okresowe kontrole w tutejszej Poradni Neurochirurgicznej pozwalają na ocenę postępów leczenia.
Rezultaty leczenia radiochirurgicznego Gamma Knife nie są widoczne natychmiast. Efekty terapii wykorzystującej naświetlanie promieniowaniem gamma są widoczne po upływie miesięcy, a nawet lat.
Najczęstsze pytania
Odpowiedzi na najczęsciej zadawane pytania
Czy daną zmianę można leczyć za pomocą Gamma Knife?
O możliwości zastosowania leczenia Gamma Knife decyduje lekarz na konsultacji po dokonaniu analizy konkretnego przypadku. Pacjent informowany jest o decyzji bezzwłocznie po jej podjęciu.
Czy podczas zabiegu Pacjent jest znieczulony?
Sam zabieg jest procedurą prawie bezbolesną, w związku z czym nie ma potrzeby znieczulenia ogólnego Pacjentów. Pacjentowi podaje się znieczulenie miejscowe w miejscach mocowania ramy. Odbywa się to w nadzorze anestezjologicznym.
Kiedy można opuścić klinikę po zabiegu Gamma Knife?
Zazwyczaj Pacjent może opuścić klinikę już w dniu zabiegu. Podjęcie codziennych czynności zajmuje zwykle kilka dni.
Czy podczas pobytu w szpitalu pacjentowi może towarzyszyć ktoś bliski?
Tak, rodzina może przebywać z Pacjentem podczas oczekiwania na procedurę leczenia i po jej zakończeniu.
Nasi pacjenci
Pacjent 1 – Oponiak
4 lata temu rozpoznano u Pacjenta oponiaka mózgu. Guz powodował napady padaczkowe, zaburzenia czucia na lewej nodze. W kolejnych kontrolnych badaniach MRI widoczny był wzrost objętości guza. Leczenie operacyjne groziło wystąpieniem uszkodzeń neurologicznych. W 2014 roku Pacjent zgłosił się do Centrum Gamma Knife Exira. Po przeprowadzonej konsultacji został zakwalifikowany do leczenia w naszym Centrum. Leczony radiochirurgicznie w urządzeniu Gamma Knife w marcu 2014. W kontrolnych badaniach MRI wykonanych rok po zabiegu widoczne jest znaczne zmniejszenie guza. Pacjent czuje się bardzo dobrze, nie ma napadów padaczkowych, ustąpiły zaburzenia czucia na lewej nodze.
Pacjent 2 – Nerwiak nerwu VIII
Od 2012 roku u Pacjenta występowało osłabienie słuchu, szumy uszne w uchu lewym. W badaniu MRI stwierdzono nerwiaka nerwu VIII. Pacjent musiał podjąć decyzję – operacyjne usunięcie guza czy leczenie Gamma Knife. Zdecydował się na zabieg w urządzeniu Gamma Knife, który odbył się w 2013 roku w naszym Centrum. Po leczeniu nie obserwowano powikłań i nie pogorszył się słuch. W kontrolnych badaniach MRI widoczne jest zmniejszenie się guza.
Pacjentka 3 – Neuralgia nerwu trójdzielnego
Od 20 lat Pacjentka skarżyła się na silne bóle neuralgiczne i osłabienie czucia na lewej połowie twarzy. Nie mogła mówić, jeść, pić, myć zębów, dotknąć lewej połowy twarzy bez ataku silnego, piekącego bólu. Leczenie farmakologiczne, ostrzyknięcia nie przynosiły poprawy, Pacjentka nie decydowała się na leczenie operacyjne. Leczona radiochirurgicznie Gamma Knife w naszym Centrum na początku 2014 roku. Bóle ustąpiły po około 2 miesiącach. Nie obserwowano powikłań. Pacjentka po 20 latach cierpień mogła znowu w pełni korzystać z uroków życia.
Pacjent 4 – Guzy przerzutowe do mózgu
W 2011 roku Pacjent był operowany, usunięto mu lewą nerkę z powodu złośliwego nowotworu. W marcu 2015 pojawił się lewostronny niedowład, który szybko narastał. Pacjent nie mógł samodzielnie chodzić, poruszał się na wózku inwalidzkim. W wykonanym badaniu MRI stwierdzono guza przerzutowego prawej półkuli mózgu. Guz był tak położony, że operacja neurochirurgiczna prawdopodobnie spowodowałaby trwałe porażenie lewostronne. Pacjenta leczono radiochirurgicznie Gamma Knife w naszym Cenrum. Miesiąc po leczeniu stan neurologiczny uległ dużej poprawie, niedowład lewostronny prawie całkowicie ustąpił. W kontrolnym badaniu MRI guz zmniejszył się ponad dwukrotnie.
Pacjentka 5 – Hamartoma podwzgórza
10-letnia dziewczynka, u której od 4-tego roku życia napady padaczkowe pojawiały się kilkakrotnie w ciągu dnia, występowały zaburzenia zachowania. Leczenie farmakologiczne było mało skuteczne. W MRI stwierdzono guza o charakterze Hamartoma podwzgórza. W styczniu 2014 leczona radiochirurgicznie Gamma Knife w naszym Centrum. Po zabiegu obserwowano początkowo zmniejszenie ilości napadów padaczkowych. Po 7 tygodniach od leczenia wystąpił ostatni jak dotąd napad padaczkowy. Dziewczynka czuje się i rozwija dobrze. Zabieg Gamma Knife spowodował, że może cieszyć się normalnym dzieciństwem.
Pacjentka 6 – Podwyściółczak IV komory mózgu
W 2013 roku Pacjentka była operowana z powodu dużego guza IV komory o charakterze subependymoma. Guz usunięto subtotalnie. Kolejny zabieg operacyjny był obciążony dużym ryzykiem powikłań. Pacjentka zdecydowała się na leczenie radiochirurgiczne Gamma Knife w naszym Centrum. Zabieg przeprowadzono na początku 2014 r. Nie obserwowano powikłań. Ostatnie kontrolne badanie MRI wykazuje znaczne zmniejszenie wielkości guza. Zabieg umożliwił Pacjentce powrót do aktywnego życia, także do biegania, które jest jej największą pasją.
Pacjent 7 – Paraganglioma
Pacjent operowany neurochirurgicznie w 2009 roku z powodu bardzo dużego guza o charakterze paraganglioma. Zabieg operacyjny był bardzo ciężki, wieloetapowy, a guza udało się usunąć tylko częściowo. Obecnie po stwierdzeniu w badaniach MRI, że pozostałość guza rośnie, konieczne stało się ponowne leczenie. Pacjent nie chciał się poddać ponownemu zabiegowi operacyjnemu, który byłby jeszcze bardziej ryzykowny niż pierwsza operacja. Guz mógł być leczony radiochirurgicznie Gamma Knife. Pacjent skorzystał z tej możliwości i był poddany zabiegowi w naszej Klinice w kwietniu.
Pacjentka 8 – Oponiak
W ubiegłym roku zdiagnozowano u Pacjentki niewielkiego oponiaka. Guz był niewielki i nie dawał dolegliwości. Kobieta jednak bardzo źle znosiła psychicznie obecność nieleczonego guza w głowie, świadomość choroby zdominowała życie. Zdecydowała się na zabieg radiochirurgiczny Gamma Knife. Leczona na początku 2015 r. Od czasu zabiegu znacznie poprawił się nastrój, wróciła chęć do życia, ponownie stała się radosną, pozytywnie nastawioną do życia osobą.
Pacjent 9 – Oponiak
Pacjent jako dziecko był operowany neurochirurgicznie z powodu guza mózgu o charakterze glejaka. Po zabiegu przebył radioterapię i chemioterapię. Przez całe życie pacjent i rodzina żyli w niepewności, czy nie będzie wznowy guza. W 2013 roku w kolejnym kontrolnym badaniu MRI nie uwidoczniono wznowy, ale rozpoznano nowego guza mózgu, tym razem o charakterze oponiaka. Nowy guz w kolejnych badaniach wyraźnie rósł. Pacjent bał się kolejnej operacji. Zdecydowano o leczeniu radiochirurgicznym Gamma Knife. Zabieg odbył się w maju 2015 r. Pacjent jest przekonany, że dzięki Gamma Knife uniknie kolejnej operacji.