Leczenie nerwiaków na przykładzie nerwiaka nerwu przedsionkowo – ślimakowego (acoustic neurinoma, vestibular schwannoma, nerwiak nerwu VIII, osłoniak).
Jest to pierwotny, niezłośliwy nowotwór wywodzący się z komórek osłonki nerwowej (komórek Schwanna). W 95% powstaje z komórek Schwanna otaczających nerw przedsionkowy, tylko w 5 % wyrasta ze ślimakowej (słuchowej) części nerwu.
Obraz kliniczny
Najczęstszymi zgłaszanymi przez pacjentów objawami są pogarszający się jednostronnie słuch, szumy uszne oraz zaburzenia równowagi. Występują także zaburzenia czynności nerwu trójdzielnego i twarzowego, objawy wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego.
Epidemiologia
Nerwiaki nerwu VIII występują z częstotliwością 1 na 100 000 osób. Zmiany obustronne, spotykane w neurofibromatozie typu 1 i 2, rozpoznaje się zdecydowanie rzadziej – 1:1 000 000. Nerwiaki nerwu przedsionkowo – slimakowego należą do najczęstszych guzów śródczaszkowych (8% guzów śródczaszkowych).
Diagnostyka
- Badanie rezonansem magnetycznym (MRI), uważane obecnie za „złoty standart” w diagnostyce nerwiaków;
- Badanie tomografem komputerowym (TK);
- Audiometria;
- Potencjały wywołane pnia mózgu.
Różnicowanie
W diagnostyce różnicowej nerwiaka nerwu przedsionkowo – ślimakowego powinno się uwzględnić inne zmiany rozrostowe w okolicy kąta mostowo – móżdżkowego. Należą do nich: oponiaki, perlaki, potworniaki, tłuszczaki, naczyniaki.
Postępowanie
- Obserwacja radiologiczna. Nerwiaki nerwu VIII należą do guzów wolno rosnących i można, w przypadku niewielkich zmian, wykonywać okresowo badania MRI. Dotyczy to głównie starszych pacjentów, bez objawów neurologicznych.
- Mikrochirurgia. Leczenie operacyjne mające za zadanie usunięcie guza z zachowaniem funkcji neurologicznych;
- Radiochirurgia;
- Leczenie radiochirurgiczne, którego celem jest zahamowanie wzrostu guza, a w dłuższym przedziale czasowym także jego zmniejszenie.
Leczenie nerwiaków w urządzeniu Gamma Knife Perfexion
Leczenie to jest obecnie traktowane jako alternatywa do leczenia mikrochirurgicznego lub jego uzupełnienie (po częściowej resekcji guza, w przypadku jego wznowy). Napromienienie guza w urządzeniu Gamma Knife Perfexion jest bezbolesne dla pacjenta. Jest bardzo precyzyjne i, co za tym idzie, możliwość uszkodzenia zdrowych tkanek jest niewielka.
Ryzyko powikłań po leczeniu radiochirurgicznym jest znacznie niższe w porównaniu do leczenia chirurgicznego. Uzyskanie dobrego efektu leczenia nerwiaka nerwu przedsionkowo – ślimakowego (zahamowanie wzrostu, zmniejszenie guza) przy pomocy Gamma Knife Perfexion jest możliwe u ponad 90% pacjentów. W przypadku niepowodzenia leczenia radiochirurgicznego możliwe jest leczenie operacyjne. Urządzeniem Gamma Knife Perfexion można także leczyć nerwiaki nerwu trójdzielnego i twarzowego.